Naar het Barlaeus Gymnasium, deel 1

Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
1 Fan

Mijn schooltijd op het Barlaeus viel grotendeel in de oorlogsjaren.

 

 

In het eerste oorlogsjaar ging ik naar de middelbare school, het Barlaeus Gymnasium. Ik mocht van mijn ouders niet op de fiets dat eerste jaar. Ik ging “sloom” met de tram. Die slome tram, ik vond het maar niets. Ik ging met lijn negen, die kwam vanuit Diemen.

Een nare herinnering heb ik aan een latere periode in de oorlog. Toen gingen er bijna helemaal geen trams meer en moest ik lopend naar school. Zo kwam ik op een ochtend in de buurt van de Weteringschans en werden we tegengehouden door de Grünen. Er was iets gaande bij de brug tegenover of bij de Brouwerij. Daar was toen nog een stortplaats of vuilnisbelt en op die plek werden mensen gefusilleerd. Tegenwoordig is er ook een monument voor die mannen. Later hoorde ik dat een ander meisje ook getuige was geweest van dat drama.

Zie: Monument Weteringplantsoen.  

De gevallen Hoornblazer. De gevallen Hoornblazer, monument op het Weteringplantsoen. <br />Bron: www.buitenbeeldinbeeld.nl/Amsterdam  <br />

De gevallen Hoornblazer. De gevallen Hoornblazer, monument op het Weteringplantsoen.
Bron: www.buitenbeeldinbeeld.nl/Amsterdam

 

Joodse medeleerlingen

Pas in het tweede leerjaar mocht ik op de fiets. Op het Barleaus zat ik in een klas met Joodse kinderen. Mia Lezer bijvoorbeeld, die heeft de oorlog overleefd. Met haar kwam ik na de oorlog in de klas. Zij was wat ouder omdat ze vanwege haar onderduik 'het een en ander' had gemist.

Verder herinner ik mij nog: René en Eugenie Kropveld, Emilie Meijer, Elisabeth (Betty) Kijl, Martin Pelberger en Lex Trompetter. Van een enkeling weet ik dat zij naar het Joods Lyceum gingen. Voor zover mij bekend heeft alleen Betty Kijl de oorlog niet overleefd.

Docenten

Gymnastiek had ik van een juffrouw Monasch (Aanvulling Frits: Het gaat om Josephina Monasch, geboren in Denemarken, dochter van Eliazer Monasch en Betje de Leeuw). Ik heb ook les gehad van een jufrouw Biegel. Die heeft met haar zuster zelfmoord gepleegd. Het gaat om Johanna Hermine Biegel, zij gaf les op een gymnasium (bron: SAA). Zij pleegt op 1 juni 1943 zelfmoord in Kamp Westerbork. Ook haar zuster Rebekka Aleida (gepromoveerd sterrenkundige) die in Kamp Westerbork zat, heeft op deze dag een einde aan haar leven gemaakt.

Ter nagedachtenis aan de Joodse leerlingen en leraren is een herdenkingsmonument geplaatst: Zie   Monument Barlaeus Gymnasium

 

TERUG NAAR DE INHOUDSOPGAVE

Alle rechten voorbehouden

1254 keer bekeken

Wim Ensing

Mia Artha Lezer

Mia Lezer heeft inderdaad ondergedoken gezeten en de oorlog overleefd. Samen met haar broertje Flip, haar moeder Klara van Kleef en haar vader Jozef Lezer heeft ze in de oorlog eerst meerdere onderduikadressen gehad in Friesland. In juli 1943 ontfermden Albert en Arend Oosting (vader en zoon) zich over het gezin. Albert werkte in de boswachterij Diever, Arend in de boswachterij Smilde. Er werden twee schaftketen in het bos tegen elkaar aan gebouwd, één om te leven en één om te slapen. Diverse personen hebben meegeholpen om de familie Lezer van het allernoodzakelijkste te voorzien maar het leeuwendeel van het werk werd door vader en zoon Oosting, met gevaar voor eigen leven, gedaan. Eén keer werd het bos uitgekamd door de bezetters maar het gezin werd niet ontdekt, ondanks dat de familie tot op 100 meter genaderd was.

In de tweede week van april 1945 werden 700 Franse parachutisten in Drenthe gedropt om de opmars van de Canadezen te vergemakkelijken. Een aantal van die militairen ontdekten de familie. Daarmee waren de Lezers bijna de eerste bevrijde personen in Drenthe. 

Jozef, de vader van Mia, had zijn fototoestel meegenomen naar de onderduikplaats en heeft zeer bijzondere foto's gemaakt. 

Familie Lezer tijdens de onderduik

Familie Lezer tijdens de onderduik

Vooral deze foto is bijzonder: een alledaagse bezigheid in een zeer niet-alledaagse setting. Mia Lezer links, Flip midden en moeder Klara rechts. Vader Jozef heeft de foto genomen. Uiteindelijk is het gezin teruggekeerd naar Amsterdam. Jozef Lezer overleed al in 1946. Ook de drie overige leden van het gezin zijn inmiddels overleden.

Het Drents Archief is zeer geïnteresseerd in de geschiedenis van de familie Lezer, met name in Amsterdam.

 

Wim Ensing

Drents Archief